Realizacja zadań związanych ze sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Gminy Wielowieś. Do najważniejszych z nich należą:

• 1. • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych,

     • Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Wielowieś na lata 2022-2024,

     • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2023-2027,

     • Program Osłonowy w Zakresie Dożywiania "Pomoc Gminy w Zakresie Dożywiania na lata 2024-2028",

     • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii Gminy Wielowieś na lata 2023-2025.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej realizowanym politykom, programom i strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Wielowieś związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. 

Na poziom wydatków miała wpływ m.in. ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego z 23 maja 2024 r.

Wpłynęło również przedłużenie kolejnych regulacji wspierających polskie rodziny w postaci dodatku osłonowego niwelującego koszty energii, gazu i żywności, który w 2024 r. charakteryzował się wyższą kwotą wydatkowaną z budżetu gminy na ten cel niż w roku poprzednim.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.

Obecna struktura organizacyjna Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2024 r. OPS wydatkował 3.847.041,63 zł, w tym zadania zlecone: 1.715.381,45 zł, zadania własne wojewody: 208.123,66 zł, zadania własne gminy: 1.923.536,52 zł. 

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez OPS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2024 r. OPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", czy "Opieka wytchnieniowa". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej OPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej. 

Na przestrzeni ostatniego roku zanotowano zmiany w zakresie występowania dysfunkcji w środowiskach, które miały tendencje głównie malejące we wszystkich grupach. Wpływ na spadek dysfunkcji w rodzinach głównie był spowodowany wzrostem wynagrodzeń gdzie zanotowano spadek osób ubiegających się w OPS o pomoc. Problemem, który od lat nasila się sukcesywnie to starzejące się społeczeństwo i brak osób młodych zobowiązanych do opieki nad rodzicami lub dziadkami. Usługi opiekuńcze świadczone przez Ośrodek Pomocy Społecznej cieszą się dużym zainteresowaniem głównie wśród osób starszych i schorowanych, które wymagają pomocy w codziennym funkcjonowaniu.

Swoim terenem działania Ośrodek obejmuje 12 sołectw. Do wykonywania zadań obecnie zatrudnionych jest m.in.:

• • trzech pracowników socjalnych, 

  • asystent rodziny, 

  • opiekun w ośrodku pomocy społecznej (dział pomocy społecznej),

  • inspektor w dziale świadczeń rodzinnych, 

  • inspektor w dziale funduszu alimentacyjnego oraz dodatków mieszkaniowych i energetycznych,

  • inspektor do obsługi Kart Dużej Rodziny, Kart Seniora, dodatków,

  • kierownik ośrodka.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2024 r. 

• W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 36 rodzin, a niepieniężnymi 20 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 72 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2024 r.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2024 r. wyniosły ponad 320 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie zadania dotyczącego ochrony i promocji zdrowia powierzonego w drodze konkursu Caritasowi diecezji Gliwickiej oraz przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. 

Na rzecz ochrony zdrowia w 2024 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.